Mieszkanie za darmo? Projekt zmian już w Senacie

Właściciele mieszkań od lat skarżą się na bezsilność wobec lokatorów, którzy nie płacą czynszu, a mimo to pozostają w lokalach przez miesiące, a nawet lata. Teraz może się to zmienić. Do Senatu trafił projekt zmian w przepisach dotyczących najmu, który – jeśli zostanie przyjęty – może całkowicie odmienić sytuację na rynku mieszkaniowym.

Szybsze eksmisje i konkretne terminy

Projekt zakłada przyspieszenie procedur eksmisyjnych. Sąd miałby obowiązek wyznaczyć termin rozprawy w ciągu 30 dni od doręczenia pozwu, a całość postępowania zakończyć w ciągu 60 dni. To znacząca zmiana wobec obecnych realiów, gdzie sprawy potrafią ciągnąć się latami.

Koniec ochrony dla uporczywych dłużników

Nowe przepisy mają też wprowadzić jasne zasady dotyczące ochrony lokatorów. Osoby zalegające z czynszem przez więcej niż dwa okresy rozliczeniowe mogą stracić prawo do dalszej ochrony. W przypadku zadłużenia przekraczającego pół roku, sąd będzie mógł uznać, że lokator nie kwalifikuje się do najmu socjalnego – chyba że udowodni, że znajduje się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej.

Ochrona tylko dla naprawdę potrzebujących

Projekt nie odbiera ochrony osobom najbardziej narażonym – dzieciom, osobom z niepełnosprawnościami i wymagającym stałej opieki medycznej. W ich przypadku sąd nie będzie mógł odmówić przyznania lokalu socjalnego. W pozostałych przypadkach decyzja będzie zależna od możliwości gminy oraz dotychczasowego wywiązywania się lokatora z obowiązków.

Właściciele płacą za cudze długi

Autorzy projektu podkreślają, że obecna ustawa z 2001 roku, choć miała chronić osoby w trudnej sytuacji, stała się dla wielu dłużników wygodnym schronieniem przed odpowiedzialnością. Właściciele mieszkań często ponoszą koszty utrzymania lokalu, nie mogą go wynająć ani sprzedać, a zaległości czynszowe narastają, obciążając także budżety gmin i sądy.

Co dalej? 

Jeśli projekt zostanie przyjęty, będzie to jedna z największych reform prawa mieszkaniowego od dwóch dekad. Ma ona przywrócić równowagę między ochroną lokatorów a prawem właścicieli do dysponowania swoją własnością. To także szansa na zwiększenie zaufania inwestorów do rynku najmu i uporządkowanie relacji między stronami.

Właściciel też ma prawa

Dotychczasowe przepisy często traktowały właściciela jak stronę silniejszą, choć w praktyce to on najczęściej staje się ofiarą systemu. Petycja przypomina, że prawo własności jest jednym z fundamentów Konstytucji, a jego ochrona powinna być równie istotna jak ochrona najemców.