Kuczyński Józef

Z Nowy Łowiczanin

Józef Kuczyński (fot. z: Jędrzejczyk Dobiesław, Aneks do pejzażu [w:] Łowiczanin. Kwartalnik historyczny, nr 3/2010, s. 1-2).

Józef Kuczyński – (ur. 20 marca 1913 r. Kalisz – zm. 28 czerwca 1977 r. Warszawa) docent doktor habilitowany nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki, żołnierz AK, społecznik.

Pochodzenie

Jego ojciec Jan był kolejarzem, matka Marcjanna z domu Sieczkowska pochodziła ze Strugienic. W 1914 r. wraz z rodziną przenieśli się z Kalisza do Strugienic, gdzie jego ojciec prowadził sklep. W latach 20-tych Jan Kuczyński nabył ziemię w Zduńskiej Dąbrowie i osiedlił się w Nowych Zdunach.

Wykształcenie

• Szkołę podstawową ukończył z Zdunach.
• W 1934 r. ukończył Męskie Seminarium Nauczycielskie im. Józefa Piłsudskiego, uzyskując dyplom uprawniający do nauczania w szkołach powszechnych wszystkich typów.
• W styczniu 1945 r. rozpoczął studia w Instytucie Pedagogicznym ZNP w Warszawie oraz studia pedagogiczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1949 r. uzyskał tytuł magistra nauk humanistycznych w zakresie filozofii.
• W 1954 r. rozpoczął studia doktoranckie na UW. W 1960 uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych.
• 12 stycznia 1970 r. habilitował się w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, uzyskując stopień naukowy doktora habilitowanego nauk pedagogicznych.

Praca zawodowa

W latach 1934 – 1939 pracował jako nauczyciel w szkołach wiejskich powiatu łowickiego i kutnowskiego. W okresie okupacji pracował jako nauczyciel w szkołach powszechnych w Niedźwiadzie i Zdunach. W latach 1949 - 1954 uczył pedagogiki w Liceum Pedagogicznym w Łowiczu. W listopadzie 1958 r. rozpoczął pracę na stanowisku adiunkta w Katedrze Pedagogiki Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Był autorem programów studiów z zakresu pedagogiki, a także instrukcji i regulaminów praktyk pedagogicznych. W 1971 r. został powołany na stanowisko docenta etatowego w Instytucie Oświaty Rolniczej na Wydziale Ekonomiczno – Rolniczym SGGW w Warszawie. Pod jego kierunkiem powstało około 70 prac magisterskich i 3 rozprawy doktorskie.

Praca społeczna

W latach 30-tych prowadził działalność oświatową i kulturalną wśród młodzieży zrzeszonej w kołach Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. We wrześniu 1939 r. zgłosił się jako ochotnik Legii Akademickiej w Warszawie. Wzięty do niewoli niemieckiej przebywał w Królewcu, skąd uciekł i powrócił do Zdun. W czasie okupacji pełnił funkcję prezesa ogniska Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Prowadził również tajny kurs pedagogiczny przygotowujący młodzież do zawodu nauczycielskiego. Podczas, gdy Niemcy niszczyli w Warszawie polskie książki, Józef Kuczyński wraz z Kazimierzem Wyszomirskim przewieźli samochodem ciężarowym z magazynu księgarni Gebethnera i Wolfa dzieła Mickiewicza, Żeromskiego i Sienkiewicza oraz albumy malarstwa Matejki, Wyspiańskiego, Kossaka, Grottgera i wielu innych. Dzieła rozkolportowane zostały wśród mieszkańców wsi łowickich. W ostatnich dwóch latach okupacji kierował Delegaturą Polskiego Komitetu Opiekuńczego RGO gminy Bąków. W 1944 r. poproszony przez Marię Grzegorzewską wziął udział w akcji wywiezienia siedemdziesięciorga dzieci (sierot i półsierot) z Warszawy. Dzieci zostały umieszczone w szkole w Złakowie Borowym, jako przybyłe na kolonie letnie. Kuczyński zorganizował instytucje matek i ojców chrzestnych dla każdego dziecka, dzięki czemu dzieci zostały zaopatrzone w ubranie i obuwie. Od stycznia 1945 r. brał czynny udział w budowie organizowanego przez Kazimierza Jędrzejczyka Liceum Ogólnokształcącego w Zdunach.

Żołnierz

Kuczyński był żołnierzem Armii Krajowej. Należał do dobrze zamaskowanej grupy dywersyjno – sabotażowej. Do jego wyczynów należy spalenie stogu siana w Piotrowicach i przecięcie kabla telekomunikacyjnego w pobliżu Niedźwiady, łączącego Warszawę z Gdynią. W 1944 r. brał również udział w wysadzeniu w powietrze pociągu niedaleko stacji kolejowej Jackowice.

Dorobek naukowy

Dorobek naukowy Józefa Kuczyńskiego obejmuje 62 rozprawy i artykuły. W tym m.in.:

• Zamek łowicki – ballada powstała w szkole średniej, zadedykowana poloniście prof. Franciszkowi Kręcickiemu. Wydana w 1934 r. w jednodniówce łowickiej grupy literackiej Argo.
• Podstawy światopoglądu chłopów – rozprawa doktorska, wydana w 1961 r, przez Wiedzę Powszechną w prestiżowej serii Sygnały, w której publikowano najwybitniejsze osiągnięcia polskiej socjologii, psychologii i pedagogiki.
• Efektywność problemowego nauczania przedmiotów rolniczych w zespołach uczniowskich – rozprawa habilitacyjna, wydana w 1969 r. przez Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne.

Źródła:

• 1. Jędrzejczyk Dobiesław, Aneks do pejzażu, [w:] Łowiczanin. Kwartalnik historyczny, nr 3/2010, s. 1 - 2.
• 2. Jędrzejczyk Dobiesław, Józef Kuczyński – człowiek i uczony, [w:] Nowy Łowiczanin, nr 4/1993, s. 8 - 9.