Niezwykłe skarby Radziwiłłów w muzeum w Nieborowie

Do Muzeum w Nieborowie trafiły trzy unikatowe eksponaty z prywatnej kolekcji Radziwiłłów – XVI-wieczny gobelin, obraz przedstawiający złoty salon z legendarnego Hôtelu Lambert oraz renesansowa tarcza rycerska. Te historyczne skarby przekazał w wieloletni depozyt Maciej Radziwiłł z Fundacji Trzy Trąby. Kuratorka muzeum, Monika Antczak, podkreśla ich ogromną wartość historyczną i artystyczną, porównując je do skarbów z Wawelu.

Najbardziej okazałym eksponatem jest gobelin, dzieło Pietera Van der Kerckena, które powstało w renomowanej manufakturze Oudenaarde i osiąga imponujące wymiary 343 x 467 cm. Tkanina przedstawia bitwę pod Issos z 333 r. p.n.e., gdy Aleksander Wielki pokonał perskiego króla Dariusza III. Gobelin zdobił niegdyś paryski dom Zofii Urusow Radziwiłł, a po śmierci księżnej trafił do rąk Fundacji Trzy Trąby. Przed wystawą przejdzie jedynie niewielkie prace konserwatorskie.

Drugim eksponatem jest obraz z połowy XIX wieku, ukazujący złoty salon w Hôtelu Lambert. To miejsce, szczególnie bliskie Polakom na emigracji po powstaniu listopadowym, było ośrodkiem polskiego życia emigracyjnego we Francji. Antczak podkreśla niezwykłość tego dzieła: - Jest to przepiękny malunek na desce. Przedstawiona jest na nim sypialnia książąt Czartoryskich. Najprawdopodobniej jest to jedyny wizerunek tego pomieszczenia z tego okresu. Mamy wrażenie, że ten malunek jest niedokończony. Wciąż widoczne są na nim szkice wykonane ołówkiem. Jest dla nas bardzo ciekawe.

W zbiorach muzeum pojawiła się również renesansowa, bogato zdobiona tarcza rycerska – jeden z najrzadszych eksponatów tego typu w Polsce. Datowana na drugą połowę XVI wieku, tarcza została wykonana w Mediolanie. Okrągła i zdobiona ogniowymi złoceniami oraz datą 1719, prawdopodobnie stanowiła własność wysokiego rangą dowódcy. Na jej powierzchni widnieje herb Sabaudii z inicjałami VA, co odnosi się do Wiktora Amadeusza II, króla Sardynii.

Tarcza z kolekcji Fundacji Trzy Trąby uważana jest za unikat w skali Polski. - Takich tarcz nie zachowało się wiele. Jedynie dwie. Podobny egzemplarz znajduje się w Cleveland Museum of Art (CMA) w USA – mówi Monika Antczak.

Eksponaty, po wykonaniu niezbędnych prac restauratorskich, zostaną pokazane na wystawie w marcu 2025 roku w muzeum w Nieborowie.

fot. nad. Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego