Toczący się od wielu lat spór własnościowy o pałac w Kiernozi między Skarbem Państwa a spadkobiercami dawnego właściciela zdaje się zmierzać ku końcowi, a ostatnim wyrokiem sądu szala zwycięstwa przesunęła się w stronę spadkobierców. Kiernozki majątek powoli wyślizguje się z rąk Skarbu Państwa, a zatem także jego obecnemu dzierżawcy. Decydujące może być teraz, czy Prokuratoria Generalna zdecyduje się na złożenie skargi kasacyjnej.

Historia sporu o zespół pałacowo-parkowy w Kiernozi sięga 1945 roku, kiedy to spadkobiercy dawnego właściciela utracili majątek na skutek konfiskaty przez państwo zgodnie z dekretem o reformie rolnej wprowadzonym przez nową władzę. Jako powód wskazano przekroczenie norm obszarowych.

W późniejszych latach przeznaczenie pałacu było różne, mieścił się w m.in. ośrodek zdrowia, przedszkole, a na górze znajdowały się mieszkania lekarzy.

W wyniku przekształceń własnościowych w latach 90. nieruchomość została przekazana jako mienie komunalne gminie Kiernozia. Gmina przejmowała majątek w opłakanym stanie, teren był zarośnięty a sam pałac przypominał ruinę. Podjęto decyzję o wydzierżawieniu obiektu prywatnej osobie, mieszkańcowi Kiernozi, Andrzejowi Boguckiemu.

Na skutek toczącego się na wniosek spadkobierców dawnych właścicieli postępowania administracyjnego, Naczelny Sąd Administracyjny zakwestionował wydaną w 1945 roku decyzję o konfiskacie majątku na rzecz państwa. Na tej podstawie wojewoda orzekł o nieważności decyzji o przekonaniu majątku na poczet mienia komunalnego gminy Kiernozia, co skutkowało jego przywróceniem Skarbowi Państwa.

Stroną zawierającą kolejną umowę dzierżawy pałacu był już powiat łowicki.

Spadkobiercy walczą o odzyskanie majątku

Wynik postępowania administracyjnego dał spadkobiercom dawnego właściciela podstawę, by walczyć w sądzie o odzyskanie prawa do własności.

Rozpoczęły się sprawy związane z uzgodnieniem z rzeczywistym stanem prawnym treści księgi wieczystej, w której zapisano nieruchomość położoną w Kiernozi  – obejmującą zespół pałacowo-parkowy.

Stronami są tu: troje spadkobierców dawnego właściciela zespołu pałacowo-parkowego w Kiernozi, Skarb Państwa – Starosta Łowicki oraz Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa.

Z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa – Staroście Łowickiemu wystąpiła spadkobierczyni przedwojennego właściciela nieruchomości, pozostali spadkobiercy byli stronami postępowania.Wyrokiem z 9 maja 2019 r. Sąd Rejonowy w Łowiczu uzgodnił treść księgi wieczystej nieruchomości z rzeczywistym stanem prawnym poprzez wykreślenie prawa własności Skarbu Państwa – Starosty Łowickiego i wpisanie jako współwłaścicieli w odpowiednich udziałach spadkobierców przedwojennego właściciela nieruchomości.

Apelację od wyroku złożył Skarb Państwa – Starosta Łowicki, jednak została oddalona przez sąd II instancji.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi skargę kasacyjną wniósł Skarb Państwa, zaskarżając go w całości. Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Łodzi.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia 17 maja 2024 roku Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił apelację Skarbu Państwa od wyroku Sądu pierwszej instancji, tj. Sądu Rejonowego w Łowiczu z 9 maja 2019 r. Wyrok Sądu Okręgowego jest prawomocny w zakresie oddalenia apelacji, czego skutkiem jest uzyskanie prawomocności przez wyrok Sądu Rejonowego w Łowiczu z 9 maja 2019 r.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi przysługuje Skarbowi Państwa skarga kasacyjna. – Prokuratoria Generalna reprezentująca Skarb Państwa – Starostę Łowickiego złożyła wnioski o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem oraz o wstrzymanie skuteczności obu wyroków do czasu ukończenia postępowania kasacyjnego – informuje Monika Pawłowska-Radzimierska, rzecznik prasowy ds. cywilnych Sądu Okręgowego w Łodzi.

Jak poinformowała Prokuratoria Generalna, wyrok wraz z pisemnym uzasadnieniem będzie – po jego doręczeniu – przedmiotem analizy Prokuratorii Generalnej co do zasadności i ewentualnych podstaw wniesienia skargi kasacyjnej.

Wniesiona skarga kasacyjna byłaby jednak już drugą w historii tego sporu. Na razie Prokuratoria Generalna nie informuje, czy zdecyduje się na ten krok.

Jak na razie, spadkobiercy są na dobrej drodze do odzyskania prawa własności do nieruchomości.

Problem ze szkołą

Okazuje się, że dla gminy Kiernozia rodzi to jeszcze jeden problem. Otóż budynek Szkoły Podstawowej w Kiernozi znajduje się na ziemiach wchodzących w skład majątku w Kiernozi, o który toczą się sprawy spadkowe między Skarbem Państwa a spadkobiercami. Oznacza to, że jeśli spadkobiercy odzyskają prawo własności do nieruchomości, mogą wnosić do gminy o wykupienie znajdującej się na terenach majątku nieruchomości.

Burmistrz miasta i gminy Kiernozia Arkadiusz Stępień powiedział nam, że gmina przystąpiła już do negocjacji ze spadkobiercami, i jak ocenia, jest z ich strony chęć i wola porozumienia.

Ze sprawą pałacu w Kiernozi radni mają zostać zapoznani na jednej z najbliższych sesji Rady Miasta i Gminy.

Poświęcił temu miejscu ponad 30 lat życia

Dzierżawcą pałacu w Kiernozi od 31 lat jest Andrzej Bogucki, były wicestarosta łowicki. Obecnie dzierżawi go na podstawie umowy zawartej ze Starostwem Powiatowym w Łowiczu.

Posiadłość jest duża. Poza pałacem w jej skład wchodzi także 6-hektarowy park, który wymaga ciągłej dbałości o jego utrzymanie. Dzierżawca nie ukrywa, że przejmował pałac w tragicznym stanie, a jego obecny wygląd jest zasługą wielu lat pracy. Wszystkie przeprowadzone prace musiały być konsultowane z konserwatorem zabytków, który trzyma pieczę nad obiektem.

Andrzej Bogucki prowadzi w pałacu działalność o charakterze gastronomicznym, odbywają się w nim imprezy okolicznościowe, tj. chrzciny czy komunie itp. Imprezy tego typu odbywają się także w tym sezonie, a dzierżawca zapewnia, że w obiekcie jest życie. Rokrocznie na terenie pałacu odbywają się też dwie duże imprezy, których organizatorem jest miasto i gmina Kiernozia: Wianki i Dzień Kiernozkiego Dzika. – Dopóki ja tu jestem, dalej będą się tu odbywały – zapewnia Andrzej Bogucki.

Sprawy możliwego odzyskania pałacu przez spadkobierców nie chce komentować, przynajmniej do czasu wydania prawomocnego wyroku. Uchyla się też od odpowiedzi na pytanie, czy jeśli pałac zmieni właścicieli i będą chcieli go sprzedać, to czy on będzie zainteresowany zakupem.