Łowickie szkoły ograniczają przyjmowanie dzieci do klas pierwszych spoza miasta. Dlaczego tak robią? W tym roku po raz pierwszy znacząco spadła też liczba przyjętych do przedszkoli - aż o 75 dzieci, co oznacza trzy oddziały mniej niż w minionym roku.

O sytuację tę pytali na ostatniej sesji radni Jacek Kaźmierski z Klubu Radnych Prawo i Sprawiedliwość oraz Dorota Chylińska z Klubu Radnych Łączy nas Łowicz.

Radny Kaźmierski w sprawie rekrutacji złożył interpelację. Pytał m.in., dlaczego rodzice spoza obwodu nie są traktowani równo w kwestii wyboru szkoły dla swoich dzieci. Według jego informacji, w Szkole Podstawowej nr 4 wszystkie wnioski dzieci spoza obwodu zostały odrzucone, podczas gdy w innych szkołach przyjęto uczniów spoza rejonu.

Nowy rząd namieszał. Skutki braku subwencji

Podczas sesji burmistrz Mariusz Siewiera podkreślił, że jednym z ustawowych obowiązków gminy jest zapewnienie zbiorowych potrzeb mieszkańców, w tym organizacja edukacji. - To nie ja decyduję o przyjmowaniu dzieci - zaznaczył burmistrz, wyjaśniając, że likwidacja subwencji oświatowej znacząco wpływa na możliwości finansowe placówek.

Przypomnieć bowiem należy, że po dojściu do władzy nowej koalicji zmienił się sposób finansowania samorządów lokalnych, także w sferze oświaty. W odróżnieniu od poprzednich lat miasto wraz z początkiem roku otrzymuje finansowanie na tzw. "pokrycie potrzeb oświatowych", a nie subwencję oświatową. Subwencja "szła za uczniem" do tej placówki, którą wybierał, teraz zasada jest inna: miasto ma określoną ilość dzieci, w oparciu o którą są wyliczane "potrzeby oświatowe", za czym idzie określona kwota pieniędzy z budżetu państwa. Czyli przyjmowanie dzieci spoza miasta nie wzbogaca go, jak to było dawniej. 

Dlatego też przyjęcie uczniów z gmin ościennych jest możliwe, ale tylko w szkołach, gdzie nie prowadzi to do zwiększenia liczby oddziałów. Koszt utworzenia nowej klasy dla kilku dzieci byłby bowiem bardzo wysoki. Burmistrz przypomniał, że roczny budżet miasta na edukację wynosi obecnie około 80 milionów złotych, z czego 35 milionów pochodzi ze środków własnych gminy. Oznacza to, że mimo zmiany nazwy finansowania, kwota środków przekazywanych przez państwo nie uległa zmianie, choć samorządy liczyły na ich zwiększenie. Aktualnie większość kosztów związanych z oświatą dotyczy wynagrodzenia nauczycieli oraz pracowników obsługi szkół.

Przyjęcie uczniów z gmin ościennych jest możliwe, ale tylko w szkołach, gdzie nie prowadzi to do zwiększenia liczby oddziałów.

W obrębie miasta rodzice mają wybór

Burmistrz podkreślił, iż przekonywał dyrektorów miejskich szkół do aktywnego działania na rzecz pozyskiwania uczniów z własnych obwodów, aby uniknąć odpływu dzieci do innych placówek. Wskazał też na trudności w planowaniu naboru do klas, miasto ma ograniczone w tym względzie możliwości, a ostateczną decyzje może podjąć rodzic. Przykładem jest sytuacja z naboru w 2024 roku, gdy odmówiono przyjęcia do SP7 czterech uczniów z obwodu SP4, ale dzieci te nie wróciły do przypisanej im szkoły, lecz rozpoczęły naukę w szkole pijarskiej.

W przypadku Szkoły Podstawowej nr 4, która ma największy obwód w mieście, spośród 62 dzieci z rocznika 2018 zameldowanych na jego terenie, zgłosiło się do klas pierwszych jedynie 23.

W skali całego miasta liczba oddziałów szkolnych pozostanie w roku szkolnym 2025/2026 bez zmian, choć w SP4 spadnie z dotychczasowych dwóch do jednego, a w SP3 wzrośnie z jednego do dwóch. Dla SP3 to istotna zmiana, ponieważ przez ostatnie dwa lata szkoła rozpoczynała rok szkolny tylko z jedną klasą pierwszą.

Granicą jest 25 uczniów w klasie

Dyrektor Zakładu Ekonomiczno-Administracyjnego w Łowiczu Małgorzata Nowak poinformowała, że istnieje możliwość dopełnienia klas do maksymalnej liczby 25 dzieci, uwzględniając uczniów spoza obwodów i gmin ościennych. Pierwszeństwo w takim przypadku mają dzieci, których rodzeństwo uczy się w starszych klasach placówki do której zgłoszą je rodzice. Miasto musi jednak brać pod uwagę możliwość zgłoszenia się dzieci z obwodu w ostatniej chwili, np. w sierpniu. Musi więc przewidzieć rezerwę.

Sytuacja w SP4 jest o tyle interesująca, że zgłosiło się do niej wyjątkowo mało dzieci, choć można było sądzić, że uda się bez problemu otworzyć dwie klasy pierwsze. Przyczyny tego stanu rzeczy nie są jednoznacznie określone, jednak Małgorzata Nowak podejrzewa, że dzieci mogły trafić do szkół poza obwodem, np. do szkoły pijarskiej, lub faktycznie mieszkać z rodzicami poza miastem albo nawet poza granicami kraju, mimo zameldowania w Łowiczu.

Ile dzieci w każdej szkole?

Według dyrektor Nowak do klas pierwszych zgłosiło się: SP1 – 73 dzieci, SP2 – 72 dzieci, SP3 – 36 dzieci, SP4 – 23 dzieci, SP7 – 38 dzieci.

Dodatkowy nabór ogłoszono wyłącznie w SP3, gdzie mają powstać dwa mało liczne oddziały po 18 dzieci. W SP7 dodatkowy nabór nie został przewidziany, ponieważ powstaną tam klasy integracyjne, w których maksymalna liczba uczniów wynosi 19.

Sytuację można byłoby naprawić poprzez podpisanie umów z samorządami gminnymi na finansowanie nauki dziecka z ich terenu w miejskich szkołach. Naczelnik Nowak powiedziała nam, że takich zamiarów obecnie nie ma. Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że gminy ościenne także prowadzą własne szkoły i liczą na nabór.

Jaka jest liczba uczniów spoza Łowicza uczących się w miejskich szkołach? Dość znaczna, bo na ok. 2042 uczniów szkół podstawowych (klasy I - VIII) w roku szkolnym 2024/2025 jest  ich 243, rok wcześniej było ich 230. W 2024 roku wyliczona kwota subwencji na jedno dziecko wynosiła blisko 9 tys. zł rocznie, w sumie  2 mln 184 tys. zł.

Do tego należy dodać zamieszkałych na terenie Łowicza uczniów ujętych jako cudzoziemcy - w miejskich szkołach w obecnym roku szkolnym jest ok. 113, w większości są to dzieci narodowości Ukraińskiej (92), a także pojedyncze dzieci z Białorusi, Wietnamu, Maroka oraz Chin.

W przedszkolach widać gwałtowny spadek ilości dzieci

Burmistrz zaznaczył na sesji, że sytuacja w łowickich przedszkolach jest poważniejsza - liczba oddziałów zmniejszyła się o trzy w stosunku do roku poprzedniego, co oznacza spadek liczby dzieci o 75. Nabór uzupełniający nie poprawił sytuacji. W odpowiedzi na pytanie radnej Chylińskiej burmistrz tłumaczył, że głównym powodem takiego obrotu spraw są nieubłagane trendy demograficzne, z którymi zmaga się cała Polska - liczba rodzących się dzieci nadal spada.

- To przełoży się na szkoły podstawowe za cztery lata. Wtedy będzie o 75 dzieci mniej w stosunku do obecnego roku - podkreślił burmistrz.

Zmniejszenie liczby oddziałów dotyczy przedszkoli: nr 1 – spadek z 7 do 6, nr 4 – spadek z 5 do 4, nr 7 – spadek z 4 do 3.

W pozostałych przedszkolach liczba oddziałów nie ulegnie zmianie: nr 2 – 6 oddziałów, nr 3 – 6 oddziałów, nr 5 – 5 oddziałów, nr 6 – 6 oddziałów.

Dyrektor Nowak zaznaczyła, że zmniejszenie liczby oddziałów nie pogorszy sytuacji placówek, a wręcz może ją poprawić. Nie ma w planach zwolnień nauczycieli ani likwidacji przedszkoli. Zmiany mogą przynieść korzyści lokalowe - przedszkola nie będą zmuszone do wykorzystywania przestrzeni wspólnych, jak hole, do celów edukacyjnych. Trzeba jednak pamiętać, że miasto planuje budowę kompleksu łączącego żłobek z przedszkolem przy ul. Kaliskiej. W obu placówkach ma się znaleźć po 100 miejsc dla dzieci. Pierwszy, już w przyszłym roku ma być oddany do użytku żłobek, przedszkole w latach kolejnych.