Wbrew wcześniejszym zapowiedziom, gminy i miasta w naszym województwie najbliższe mającemu powstać Centralnemu Portowi Komunikacyjnemu, jak Bolimów, Nieborów czy nawet sam Łowicz, nie zostaną objęte strategią rozwoju obszaru wokół CPK. Strategia obejmie tylko powiaty województwa mazowieckiego. 

Jak poinformowała 25 kwietnia spółka Centralny Port Komunikacyjny, Trwają prace nad Strategią Rozwoju Obszaru Otoczenia CPK. Uczestniczy w nich Ministerstwo Infrastruktury, sama spółka CPK oraz samorządowcy gmin i powiatów z otoczenia przyszłego lotniska. 

Spółka opublikowała projekt Strategii już w grudniu 2024. Jak wtedy poinformowano, Strategia obejmie obszar zamieszkały przez ponad 400 tys. mieszkańców - ale tylko na obszarze województwa mazowieckiego.

Co o tym zadecydowało?

Przypomnijmy, że gdy za rządów PiS inicjowano prace nad budową CPK, rozpatrywano wpływ tej wielkiej inwestycji na szeroki obszar między Łodzią a Warszawą. Jak informuje spółka CPK, celem przeprowadzonych w latach 2022-2024 analiz było zbadanie istniejących obecnie i mających powstać w związku z budową CPK powiązań między gminami położonymi w promieniu 100 km wokół projektowanego lotniska.

W jej wyniku zostało wskazanych jednak tylko 18 gmin z 5 powiatów, które na podstawie rozporządzenia włączono do obszaru otoczenia CPK. 

We wspomnianym obszarze znalazły się gminy: Baranów, Błonie, Brwinów, Grodzisk Mazowiecki, Jaktorów, Michałowice, Milanówek, Nowa Sucha, Ożarów Mazowiecki, Piastów, Podkowa Leśna, Pruszków, Radziejowice, Sochaczew (gmina), Sochaczew (miasto), Teresin, Wiskitki, Żyrardów. Zajmują one obszar 1080 km kw., który zamieszkuje ponad 405 tys. osób.   

Gdy zapytaliśmy w CPK o przyczyny, dla których niektóre gminy z powiatu łowickiego czy skierniewickiego, jak Bolimów czy Nieborów, nie zostały włączone do obszaru objętego Strategią, choć są położone bliżej przyszłego lotniska niż np. Ożarów czy Pruszków, otrzymaliśmy odpowiedź wskazującą na to, że w badaniach pochylano się nad wieloma aspektami. 

 Zadecydowała analiza 

Jak informuje spółka, na potrzebę procesu delimitacji (wyznaczenia granic) przeprowadzono analizę wielokryterialną dotyczącą 61 istniejących oraz planowanych powiązań funkcjonalnych z obszarem CPK poszczególnych gmin, których całość lub fragment znajduje się w promieniu 100 km od geometrycznego środka planowanej lokalizacji lotniska CPK (w skład obszaru analiz weszło 348 gmin z 6 województw).

Powiązania, o których mowa, to takie czynniki jak np. liczba dojazdów do placówek edukacyjnych, miejsc pracy, ośrodków zdrowia, urzędów i usług społecznych. Wchodzą w to również uwarunkowania lotnicze, kolejowe, drogowe, dostępności czasowej, środowiskowe, administracyjno-statystyczne, historyczno-kulturowe, społeczno-gospodarcze, współpraca ponadlokalna, inwestycje towarzyszące i infrastruktura towarzysząca.  

 W wyniku analizy wielokryterialnej wyodrębniono gminy, z którymi zidentyfikowano najsilniejsze, silne, słabe oraz najsłabsze powiązania z inwestycją CPK. Ustalono, że gminy leżące w dalszej odległości na zachód od projektowanego lotniska, czyli wykazujące słabe lub najsłabsze z nim powiązania nie będą wchodzić w skład obszaru otoczenia CPK. 

 Dalej już bez nas

Opracowanie Strategii rozwoju obszaru otoczenia CPK do roku 2044 zostało wpisane w styczniu br. do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Z końcem marca dokument trafił do uzgodnień międzyresortowych. Obecnie jest opiniowany m.in. przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, ma być przedmiotem konsultacji społecznych, a rząd może przyjąć Strategię najwcześniej w drugiej połowie tego roku.  

Opracowanie i przyjęcie Strategii zakłada wdrożenie przemyślanego i wypracowanego wspólnie z samorządami planu rozwoju obszaru wokół węzła transportowego CPK. Chodzi o efektywne wykorzystanie szans rozwojowych wynikających z budowy Lotniska CPK, węzła kolejowego i inwestycji towarzyszących. Zakres i czas realizacji planowanych działań określi dokument wdrażający opracowany po przyjęciu Strategii przez Radę Ministrów.  

Za tym dokumentem pójdą pieniądze...

Strategia opisuje szereg przedsięwzięć priorytetowych dla rozwoju obszaru otoczenia Lotniska CPK. Wśród nich są m.in. wsparcie dla edukacji, inwestycje w bezpieczeństwo i ochronę zdrowia. Dokument wśród celów wskazuje również na poprawę infrastruktury transportowej regionu, inwestycje w najbliższym otoczeniu lotniska, rozwój przedsiębiorczości i szeroko pojęte działania na rzecz mieszkańców, a także ochronę środowiska i poszanowanie dziedzictwa kulturowego regionu.   

 – Nasze wsparcie jest konieczne, aby przygotować lokalne społeczności na dynamicznie zmieniające się warunki w trakcie budowy portu lotniczego, a także po jego oddaniu do użytku. Samorządy muszą być przygotowane, np. na skokowy napływ nowych pracowników i mieszkańców czy pojawienie się inwestorów z branż dotychczas nieobecnych w regionie – mówi dr Filip Czernicki, prezes spółki CPK.  

Przełykanie gorzkiej pigułki

Te pieniądze nie będą jednak dla nas, nie dla gmin z województwa łódzkiego, choć bliskich planowanemu lotnisku. 

Gdy o skomentowanie takiego a nie innego wytyczenia granic obszaru objętego Strategią poprosiliśmy Marszałka Województwa Łódzkiego, otrzymaliśmy z Urzędu Marszałkowskiego krótką, lapidarną odpowiedź:  

Zgodnie z ustaleniami z marca br. z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, po przyjęciu nowej Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju, strategia rozwoju obszaru otoczenia CPK zostanie zrewidowana o gminy z Województwa Łódzkiego, o co zabiegaliśmy.

 Tyle, że to będzie dotyczyło okresu po roku 2044, gdy gminy mazowieckie będą już od dekady pełnymi garściami czerpać z korzyści, jakie daje wielka inwestycja. 

-----------------------------------------

Mieszkańcy naszych gmin też skorzystają, to pewne, gospodarka rozwija się mimo braku rządowego wsparcia, samorządy będą starały się wykorzystać rodzącą się szansę. Jednak trudno się oprzeć wrażeniu, że wraz z powrotem do władzy ekipy PO, wrócił też podział na Polskę A i Polskę B.

Wojciech Waligórski