27 maja 1990 roku zostały przeprowadzone w Polsce pierwsze wybory samorządowe. 35 lat, które minęły od tego czasu to okres wielkich przemian, również dla gminy Stryków. O tym jak wykorzystała ona swoje szanse rozmawialiśmy ze strykowskimi samorządowcami.

Część ostatniej sesji Rady Miejskiej w Strykowie, która została zwołana w 35. rocznicę pierwszych wyborów władz samorządowych, poświęcona była właśnie tej rocznicy. Sala konferencyjna Urzędu Miejskiego zgromadziła szerokie grono osób, które na przestrzeni lat na różnych polach zabiegały o rozwój gminy. Jak z ich perspektywy zmieniła się gmina oraz jakie obecnie stoją przed nią wyzwania?

Praca u podstaw

W powyższym temat rozmawialiśmy z Krzysztofem Bandurowiczem, który podczas I kadencji samorządu piastował stanowisko przewodniczącego rady. Pytaliśmy również o to jakie dostrzega zasadnicze różnice pomiędzy pracą samorządu za jego czasów, a obecnie. - Po 1989 roku, czyli po transformacji ustrojowej, musieliśmy budować i uczyć się wszystkiego od podstaw. W tamtym czasie rada liczyła 22 radnych. Pamiętam, że sesje trwały nawet po kilkanaście godzin. Startowaliśmy o 10.00, a niejednokrrotnie kończyliśmy o 22.00. Wszelkie uchwały były obszernie dyskutowane nie tylko na posiedzeniach komisji, ale i na sesjach.

- W minionej epoce zarządzanie gminami prowadzone było zupełnie inaczej. Byli sekretarze i partia. Po transformacji władza autentycznie przeszła w ręce mieszkańców poprzez ich przedstawicieli - dodaje.

Krzysztof Bandurowicz dodaje, że częstym obrazem podczas sesji I kadencji było ścieranie się różnych intencji. - Po komunie mieliśmy duże opóźnienia cywilizacyjne. Nieraz podczas sesji zdarzały się kłótnie np. o to gdzie wcześniej wybudować jakąś drogę - przyznaje.

Na drodze rozwoju

- Tak jak cała Polska, również w gminie Stryków to jak wyglądała ona wcześniej, a to jak wygląda teraz, to jak porównanie dnia z nocą - zauważa Krzysztof Bandurowicz. - To olbrzymi skok cywilizacyjny. Oczywiście taki skok ma miejsce na całym świecie, również w krajach Trzeciego Świata. Rozwój jest rzeczą naturalną i nieuniknioną. Pytanie jednak jak wykorzysta się możliwości, które ten rozwój daje.

- W mojej oceni gmina Stryków wykorzystała te możliwości w znacznym stopniu, co nie znaczy, że wykorzystała je całkowicie - ocenia. - Pewne rzeczy można było zrobić lepiej.

Były przewodniczący wypowiedział się również w kwestii następstw jakie niesie za sobą lokalizacja Strykowa. - Stryków jest w tej szczęśliwej sytuacji, że na terenie gminy zlokalizowano skrzyżowanie głównych autostrad. W związku z tym wszystkie firmy logistyczne lokują tu swoje centra. Stąd Stryków pozyskuje większość swoich środków. Budżet gminy na przestrzeni tych 35 lat oczywiście wielokrotnie się zmieniał. Teraz z roku na rok gmina ma do dyspozycji coraz więcej środków na inwestycje. Dlatego na tle innych gmin jesteśmy na uprzywilejowanej pozycji, ponieważ dysponujemy znaczącym budżetem.

- Jest to zarówno kwestia szczęścia jak i pracy - dodaje. - Jednak głównym czynnikiem rozwoju gminy Stryków pozostaje skrzyżowanie autostrad.

5 minut gminy Stryków

Krzysztof Bandurowicz przytacza anegdotę z lat 90., która trafnie obrazuje jego słowa: - Na początku lat 90. modne było związywanie przyjaźni z gminami z innych państw. Przykładowo naszym partnerem na Litwie jest gmina Soleczniki oraz jedno z francuskich miast. Ówczesny burmistrz Strykowa Henryk Kurczewski był z wizytą, by te kontakty nawiązać. Po pewnym czasie miała miejsce rewizyta, Przyjechał do nas przedstawiciel francuskiej gminy. W gabinecie burmistrza wisiała mapa Polski, na której zaznaczony był m. in. przebieg autostrad. Mimo, że patrzyliśmy na ich przebieg wcześniej, to nie rzuciło nam się w oczy, że autostrady nie przecinają się dokładnie pod kątem prostym. Gdyby tak było to przecinałyby się one w okolicach Kutna. Przedstawiciel spojrzał na mapę i żartobliwie zapytał: - Ile daliście żeby skrzyżowanie było u was?

- Gdyby to skrzyżowanie było w innym miejscu, gmina Stryków nie miałaby takich szans na rozwój - ocenia były przewodniczący. - Ktoś z decydentów w przeszłości wskazał palcem na mapie i powiedział, że w tym miejscu te autostrady będą się krzyżować. Dzięki temu Stryków wygrał swoje 5 minut, jednak nie można powiedzieć, że te możliwości wykorzystane są w 100%. Choć wszystkie kadencje popełniały błędy, to generalnie sprawy zmierzały w dobrym kierunku. Nie myli się ten, kto nic nie robi.

Choć wszystkie kadencje popełniały błędy, to generalnie sprawy zmierzały w dobrym kierunku. Nie myli się ten, kto nic nie robi. - Krzysztof Bandurowicz

- Dzisiaj w Radzie Miejskiej mamy 15 radnych - kontynuuje. - Jest to wypadkowa wielu doświadczeń, podejścia do życia i wielu innych czynników. Ostateczne decyzje, które podejmują radni również jest taką wypadkową. Dopiero czas pokazuje na ile podjęte decyzje są słuszne.

Nowy wizerunek gmin i kraju

Dla redakcji Wieści wypowiada się również Andrzej Jankowski, były burmistrz Strykowa. Był on burmistrzem w latach 2005-2018. Burmistrz Jankowski ocenia zmiany jakie zaszły w strykowskim samorządzie na przestrzeni jego 35-letniej historii. - Każdemu w tym czasie zależało na tym, by gmina osiągnęła sukces i się rozwijała. Jesteśmy dziś na takim etapie, że ta ciężka droga jest już za nami.

Zapytaliśmy Andrzeja Jankowskiego o to jak postrzega zmiany w gminie Stryków pod kątem zarówno jej położenia u zbiegu autostrad jak też i istotnego z punktu widzenia całego kraju wydarzenia jakim było przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku: - Te dwie rzeczy są dla nas bardzo ważne. Wejście do Unii pozwoliło na to, że rozwój, nie tylko naszej gminy, ale i całego kraju nastąpił tak szybko. Osoby, które przez kilkanaście lat nie były w naszym kraju są niezwykle zdziwione.

- Mam wielu znajomych w Stanach Zjednoczonych i przyjeżdżając do Polski mówili, że obserwując życie i ludzi w Polsce, poczytują sobie te zmiany na plus, również w relacjach międzyludzkich. Nie są to odosobnione opinie. Zbudowany wcześniej obraz naszego kraju jest momentalnie burzony.

Zmiana w myśleniu i mentalności

Jak dodaje były burmistrz Strykowa Andrzej Jankowski: - Myślę, że zmiana jaką przeszła gmina Stryków to przede wszystkim metamorfoza myślenia i mentalności. Zarówno mieszkańców jak i samorządowców. Zmiana ta polega na przyzwyczajeniu się, że zadań nie wykonuje się na zasadzie realizacji poleceń, ale kreatywnych, samodzielnie wypracowanych rozwiązań.

Zadań nie wykonuje się na zasadzie realizacji poleceń, ale kreatywnych, samodzielnie wypracowanych rozwiązań.     Andrzej Jankowski 

- Konsekwencją docelowego rozwiązania jest to, że dana osoba ponosi za nie odpowiedzialność - kontynuuje były burmistrz. - Nie można wtedy zrzucić jej na kogoś, bo "ktoś kazał mi to zrobić". Ta odpowiedzialność dotyczy również oceny działań.

- W tym zakresie początki działań w samorządzie były bardzo trudne - przyznaje. - Pracownicy urzędu byli bardziej przyzwyczajeni do wykonywania poleceń. To była niełatwa, ewolucyjna zmiana. Jeśli zajmujesz konkretne stanowisko, to odpowiadasz za wdrożenie i realizację rozwiązań. Mówi o tym nawet sama nazwa "samorząd": sami rządzimy i sami decydujemy o naszych sprawach.

- Szukanie kreatywnych rozwiązań nie jest łatwe, ale ktoś, kto podejmuje się działania w samorządzie, musi je wypracowywać i za nie odpowiadać. Problemy samorządowe są inne w różnych samorządach. Jednak ich rozwiązania nie mogą być identyczne dla każdego z nich. Uniwersalnych rozwiązań po prostu nie ma.

Szczęściu trzeba pomóc

- Myślę, że zmiany w samorządach nie były rewolucyjne, może za wyjątkiem samego początku, gdy wchodziła w życie ustawa o samorządzie terytorialnym - mówi obecny burmistrz Strykowa Piotr Ślęzak. -  W przypadku gminy Stryków też mamy do czynienia z pewną ewolucją, choć dosyć dynamiczną. Myślę, że gmina Stryków wykorzystała dobrze swoją szansę. Nawet 15 lat temu widać to było wyraźnie na przykładzie dróg gminnych. Były one w  dużo lepszym stanie niż w gminach ościennych, ponieważ wcześnie zaczęliśmy w nie inwestować. Potem wyróżnialiśmy się na tle szkolnictwa, a teraz przyszedł czas na kolejny krok w postaci budowy Centrum Rozwoju Strykowa.

Burmistrz Piotr Ślęzak wypowiada się również w temacie tego, co stawić może główną przyczynę rozwoju i zmian w gminie Stryków. - Myślę, że na samym początku tych zmian leży decyzja o lokalizacji autostrad. Od tego się to wszystko zaczyna. Później następuje zbieg pewnych okoliczności oraz "odpowiednich osób w odpowiednim czasie". Również podjęte decyzje z czasem okazały się słuszne. Jedną z kluczowych przystąpienie przez gminę do sporządzenia planu miejscowego na obszarze całej gminy, po to, by być gotowymi na przyjście inwestorów. Wyraźnym impulsem była późniejsza budowa autostrad.

- Naprawdę wiele osób przyłożyło do tego rękę. Gdybyśmy nie zrobili nic w tym kierunku, gmina nie byłaby w tym miejscu w którym jest obecnie, nieco w myśl zasady, że "szczęściu trzeba pomóc".

Jakie wyzwania stoją przed gminą?

- Sądzę, że najważniejszym wyzwaniem jakie stoi obecnie przed gminą jest zachowanie balansu pomiędzy przestrzeniami mieszkaniową i przemysłową - ocenia Andrzej Jankowski. - Chodzi o to, by nie nastąpiły tutaj konflikt i dysproporcja. Przykładowo, by kolejny zakład nie przyczynił się do konfliktu z mieszkańcami osiedli i odwrotnie. Te przestrzenie nie powinny ze sobą kolidować, aby przynosić korzyści zarówno dla jednych jak i drugich.

Jak postrzega powyższą kwestię obecny burmistrz Strykowa? - Myślę, że mimo wszystko największe wyzwania mają charakter finansowy m. in. związanych z budową CRS. Gmina nigdy wcześniej nie zarządzała długiem. Nie mówimy tu o drobnych kredytach, ale o dużym zobowiązaniu. Stać nas na na obligacje, ale tak czy inaczej będziemy musieli to zobowiązanie obsługiwać. Mocno wierzę, że uda nam się zrealizować nasz cel. Inaczej nie rozpoczynalibyśmy tej inwestycji, a myślę, że będzie to jakościowy skok nie tylko w kwestii infrastruktury, ale i podniesienia poziomu życia i siłą rzeczy poprawy wizerunku gminy.