Debata o zdrowiu psychicznym w ZSP 4. Młodzież bez tabu o presji i emocjach

Dziś, 20 listopada, w Zespole Szkół Ponadpodstawowych nr 4 w Łowiczu odbyła się debata o zdrowiu psychicznym młodych ludzi. Wzięły w niej udział dwie klasy o profilu psychologicznym, które – zgodnie z zasadą debaty oksfordzkiej – stanęły po przeciwnych stronach tezy o tym, czy polskie szkoły robią wystarczająco dużo, by dbać o dobrostan psychiczny uczniów. 

[FOTORELACJA]12669[/FOTORELACJA]

Dlaczego ta debata? Idea i kontekst

Szkolna psycholog Agnieszka Pikulska powiedziała w rozmowie z nami, że finałowe spotkanie jest częścią większego cyklu działań rozpoczętych podczas obchodów Dnia Zdrowia Psychicznego. Podkreślała, że potrzeba takich rozmów jest ogromna, bo młodzież mierzy się dziś z mnogością obciążeń – od presji szkolnej i rodzinnej, przez oczekiwania rówieśnicze, po tempo współczesnego życia i nieustanną obecność internetu. Wskazywała, że konsekwencją są lęki, obniżony nastrój, a także zaburzenia odżywiania, które coraz częściej pojawiają się u nastolatek. 

Debatę przygotował szkolny zespół wychowawczo-profilaktyczny. Rozpoczęła ją opiekunka samorządu uczniowskiego, Anna Jabłońska, po czym prowadzenie przejęła jedna z uczennic. Spotkanie poprzedziło podsumowanie konkursów promujących zdrowie psychiczne – plastycznego „Moje szczęśliwe miejsce”, fotograficznego „Chwile wdzięczności” oraz konkursu na plakat o zdrowiu psychicznym. Nagrody dla uczestników ufundowała rada rodziców. 

Zasady i przebieg debaty

Do dyskusji przystąpiły dwie klasy psychologiczne – druga i trzecia. Losowanie zdecydowało, która z nich będzie bronić tezy, a która wystąpi w kontrze. Rozmawiano o tym, czy szkoła – jako instytucja – robi wystarczająco dużo, by chronić zdrowie psychiczne uczniów. 

Argumenty strony „pro”

• Uczniowie stojący po stronie tezy wskazywali, że:
• w szkołach w ostatnich latach realnie zwiększyła się liczba pedagogów i psychologów,
• placówki organizują warsztaty dotyczące emocji, stresu czy radzenia sobie z presją,
• zdrowie psychiczne stanowi fundament rozwoju emocjonalnego i społecznego młodego człowieka, więc szkoły, ich zdaniem, podejmują właściwe kroki, by je wzmacniać,
• coraz częściej normalizuje się rozmowę o depresji czy lęku – organizowane są dni zdrowia psychicznego i akcje społeczne, które mają przełamywać tabu.

W ich opinii to dowód, że szkoła nie stoi w miejscu i aktywnie reaguje na problemy uczniów. 

Argumenty strony „kontra”

Uczniowie opozycji przekonywali natomiast, że:

• działania szkół są niewystarczające, a programy edukacyjne przytłaczają młodych ogromem materiału i liczbą ocen,
• presja egzaminacyjna i wymogi formalne sprawiają, że zdrowie psychiczne często schodzi na dalszy plan,
• dostęp do psychologa bywa ograniczony, a nauczyciele nie zawsze są przygotowani, by wspierać ucznia w kryzysie,
• choć intencje szkół są dobre, to realna pomoc jest zbyt mała w stosunku do rosnących potrzeb,
• uczniowie nadal boją się mówić o swoich emocjach, bo w wielu środowiskach temat zdrowia psychicznego wciąż bywa wstydliwy.

Strona przeciwna zwracała też uwagę, że nauczyciele częściej reagują intuicyjnie niż w ramach systemowych procedur. 

Co tak naprawdę czują uczniowie? 

Po wydarzeniu rozmawialiśmy z dwiema uczennicami klasy psychologicznej – Weroniką Balik i Amelią Głowacką. Dziewczęta podkreślały, że szkoła ma ogromny wpływ na zdrowie psychiczne uczniów, ale ich zdaniem działań w tym obszarze powinno być znacznie więcej. Zwracały uwagę, że dorośli nie zawsze doceniają wagę problemów, z którymi zmagają się nastolatki, a każdy przeżywa je inaczej.

Mówiły też, że profil psychologiczny wiele im daje – zajęcia pomagają lepiej rozumieć emocje, a także przełamywać stres związany z publiczną wypowiedzią, co ich zdaniem przyda się w dorosłym życiu, np. w rozmowach o pracę. Podkreślały, że podczas dni otwartych było widać duże zainteresowanie takim kierunkiem, co potwierdza rosnące zapotrzebowanie na specjalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym.

Uczennice zwróciły także uwagę na wpływ rówieśników – porównywanie się, ocena wyglądu czy umiejętności i obawa przed byciem „innym” to, jak mówiły, codzienność wielu młodych ludzi, którzy często nie decydują się opowiedzieć o swoich problemach.