Smog w Łowiczu: problem jest, ale oceny zagrożenia różne

Pisaliśmy niedawno o uruchomieniu w Łowiczu, jako w czwartym dopiero mieście w województwie łódzkim, Alarmu Smogowego. Czy ogół mieszkańców uważa jednak takie działania za potrzebne? Czy przejmujemy się tym, czym oddychamy?

13 listopada 2023 roku na Facebooku swoją działalność rozpoczął Łowicki Alarm Smogowy. Nie byłoby go, gdyby nie oddolna inicjatywa młodej kobiety, której sprawa tego, czym oddycha, przestała być obojętną.

Fanpage powstał z inicjatywy łowiczanki Sylwii Bogdaniuk, która zainteresowała się tematyką jakości powietrza prywatnie, ale postanowiła działać społecznie w celu uświadomienie jak największej grupie osób, jak ważne jest to czym oddychamy. Bo wbrew pozorom nie jesteśmy skazani na to, by było tak jak jest.

Pani Sylwia podkreśla, że Łowicki Alarm Smogowy należy do Polskiego Alarmu Smogowego - PAS. PAS to zapoczątkowana w 2015 roku inicjatywa zrzeszająca ruchy obywatelskie zatroskane złą jakością powietrza w Polsce. Skupia około 50 lokalnych grup i organizacji zajmujących się poprawą jakości powietrza. Na mapie PAS w granicach woj. łódzkiego wyświetlają się jeszcze tylko trzy miasta: Łódź, Pabianice i Sieradz.

Na Łowickim Alarmie Smogowym będą publikowane informacje np. jak i gdzie sprawdzić jakość powietrza w Łowiczu. Na naszych łamach wielokrotnie pisaliśmy, że od kilku lat w kilku lokalizacjach miasta są zamontowane czujniki pomiaru jakości powietrza Airly, które mierzą poziom stężenia pyłów zawieszonych, a także temperaturę powietrza, ciśnienie atmosferyczne oraz wilgotność powietrza oraz silę i kierunek wiatru. W czasie rzeczywistym oceniają, jaka jest jakość powietrza i pokazują ją - dla uproszenia - paletą kolorów. Jeśli dana lokalizacja ma zielony kolor - to jakość powietrza jest dobra, jeśli ten kolor zmienia się na oliwkowy, albo żółty, następnie pomarańczowy - to jakość jest coraz gorsza. Przy kolorze czerwonym i wiśniowym - jest tak zła, że nie powinniśmy wtedy wychodzić z domu.

Czujniki są zamontowane na ul. Bolimowskiej, Dmowskiego, Grunwaldzkiej, Kaliskiej, Łęczyckiej, 1 Maja, Sikorskiego i Ułańskiej. 

- W Łowiczu w okresie zimowym czuje się to, jak wychodzi się na spacer. Przyznam szczerze, że zanim się tym zainteresowałam, nie miałam do końca świadomości, jak negatywnie te zanieczyszczenia wpływają na nasze zdrowie - mówi Sylwia Bogdaniuk.

Ale fanpage nie będzie miał na celu straszenia, a raczej uświadamianie, że każdy z nas może coś zrobić, alby stan powietrza poprawić. Dlatego będą tam zamieszczane informacje np. o takim portalu jak www.wymien-piec.pl, na którym zebrane są informacje o wszystkich programach, z jakich można skorzystać, aby wymienić źródło ogrzewania w domu jednorodzinnym (np. program Czyste Powietrze), dokonać termomodernizacji jednorodzinnego domu, ale też bloku (np. program Ciepłe Mieszkanie), zamontować odnawialne źródła energii, jakie rozwiązania najlepiej zastosować, jak obliczyć koszty, etc. 

Problem daje się wyczuć, dosłownie.

- Ja zdecydowanie odczuwam zjawisko zanieczyszczenia powietrza i uważam, że dotyczy to również takich miejscowości jak Łowicz - opiniuje pani Urszula Hymka - Jest to odczuwalne szczególnie zimą, gdy więcej palimy w piecach. Niektórzy nie używają odpowiedniego opału.

- Problem daje się wyczuć już w samym powietrzu i tym jak się oddycha. Powietrze jest niekiedy ciężkie - kontynuuje. - Widać to również w momencie, gdy wywiesi się na zewnątrz pranie. Zostaje na nim ciemny osad. Mam nadzieję, że nie wpłynie to negatywnie na zdrowie nasze i naszych dzieci, ale o tym przekonamy się w przyszłości.

Warto słuchać mądrych ludzi

- Sama byłam mieszkanką kamienicy na Starym Mieście, która ogrzewana była starym piecem. To był koszmar - mówi inna mieszkanka Łowicza, Dorota Szkopiak . Wychodząc rano po pieczywo widziałam jak budynek, w którym mieszkałyśmy otoczony był wielkimi kłębami siwego dymu. Zastanawiałam się nieraz z czego to wynika. Pytałam: "Jak to jest, że kupujemy najlepszej jakości węgiel o wysokiej kaloryczności, a widok tego dymu wygląda wprost koszmarnie". Wchodziłam nieraz w Zduńską i nie było tam czym oddychać.

Pani Dorota jest pewna tego, że zanieczyszczenie powietrza skutkuje problemami zdrowotnym.: - Co prawda nie jestem lekarzem, ale słucham mądrych ludzi, ekspertów w dziedzinie ekologii i dbania o środowisko i uważam, że smog i zanieczyszczenia mają negatywny wpływ na nasze zdrowie. Ostatnio słuchałam audycji dotyczącej tego jaka jest śmiertelność spowodowana zanieczyszczeniami powietrza. Na pewno: te zanieczyszczenia nie są dla nas bez znaczenia.

Tytułem uzupełnienia tej wypowiedzi dodajmy, że według danych zaprezentowanych przez Polski Instytut Ekonomiczny tylko w 2019 roku nadmierna ilość pyłów, które są jedną ze składowych smogu doprowadziła do blisko 43 tys. przedwczesnych zgonów, a w raporcie PIE Polska zajmowała pierwsze miejsce spośród 33 badanych krajów europejskich pod względem obecności w powietrzu rakotwórczego benzopirenu.

Pani Dorota kontynuuje: - Otworzyłam oczy dopiero niedawno. Sama nie potrafiłabym wyciągnąć tak daleko idących wniosków, ale wierzę, że wielu mądrych i kompetentnych ekspertów i naukowców będzie działało na rzecz poprawy tej sytuacji - wypowiada się z dozą nadziei. 

Sama nie potrafiłabym wyciągnąć tak daleko idących wniosków, ale wierzę, że wielu mądrych i kompetentnych ekspertów i naukowców będzie działało na rzecz poprawy tej sytuacji

Smog nie jest problemem Łowicza?

- Myślę, że w Łowiczu mamy dobre powietrze - odmienną opinię wyraża pani Zofia, także mieszkanka naszego miasta. - Dostrzegam jednak zagrożenia związane ze smogiem, gdy śledzę informacje podawane w telewizji. Za główną przyczynę uważam palenie w piecach "czym popadnie" oraz dużą ilość samochodów spalinowych.

- Zasadniczo smog stanowi problem, ale uważam, że Łowicz nie jest na tyle dużym miastem, by był on tutaj realny - podobnego zdania jest pan Grzegorz. - Problem ten moim zdaniem występuje szczególnie w sezonie grzewczym. Sądzę, że wymiana pieców grzewczych na nowsze modele może stanowić pewien rodzaj rozwiązania tak samo jak filtry zmniejszające emisję CO2, stosowane w różnych zakładach przemysłowych.

Zauważmy w tym miejscu jednak, że  zaledwie jedna osoba spośród wszystkich, z którymi rozmawialiśmy, słyszała że każdy łowiczanin ma możliwość sprawdzenia jakość powietrza w naszym mieście. Większość, pomimo, że od montażu urządzeń pomiarowych, o których wspomnieliśmy na początku, nie była świadoma faktu ich istnienia.

- Zauważam ten problem w niektórych miejscach w naszym mieście - stwierdza pani Maria z Łowicza. - Na Kurkowej, Zduńskiej czy Zgodzie oddycha się ciężko. Gdy przychodzi okres jesienno-zimowy wtedy najbardziej daje się to odczuć.

W podobnym tonie wypowiada się pani Urszula Pietrzak: - Oczywiście, że ten problem jest jak najbardziej realny. Nie powinno to dziwić skoro ludzie palą "byle czym". To jest główną przyczyną. Wymiana ogrzewania na takie, które czerpie energię z odnawialnych źródeł może tu pomóc, jednak nie wszystkich na to stać. Dopłaty i dofinansowania na ten cel powinny być bardziej powszechne - uważa. 

- Smog prowadzi do problemów z astmą i układem oddechowym - zauważa. Dodaje także, że w kwestiach świadomości ekologicznej nadal występują duże podziały wśród ludzi: - Część z osób z pewnością jest zorientowana w temacie, jednak i w tym przypadku opinie są podzielone.

Sprawy i tak idą w dobrym kierunku?

Istotnie, podczas naszych rozmów z mieszkańcami na ulicach Łowicza spotkaliśmy także panią Justynę Burą. Jej głos był odmienny. - Nie obawiam się zagrożenia, jakie miałby stanowić smog i inne zanieczyszczenia. Nie oszukujmy się: każda firma i każde przedsiębiorstwo idzie w kierunku ochrony środowiska, by nie ponosić kar finansowych. Tendencja wyraźnie zmierza w kierunku zmniejszania emisyjności CO2, a nie jej zwiększania. Samochody produkowane są w coraz nowszej i lepszej technologii. Mamy do czynienia z zupełnie innymi realiami niż 20, 30 lat temu. Wszystko zmierza w kierunku mniejszego zła niż większego.