W sali Urzędu Stanu Cywilnego w Łowickim Ośrodku Kultury miała dziś (14 grudnia) miejsce premiera XIX tomu „Roczników Łowickich”.

W wydawanym przez Łowicki Ośrodek Kultury periodyku redagowanym przez członków Łowickiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, traktującym o dziejach Łowicza i regionu znalazły się w tym roku artykuły rekordowej liczby autorów, bo aż osiemnastu.

Na spotkanie przybyli miłośnicy kultury i historii Łowicza by zapoznać się z wydaniem, ale też porozmawiać z jego autorami i redaktorami, wymienić spostrzeżenia, podzielić pierwszymi wrażeniami. Przywitali ich członkowie ŁTPN - Marek Wojtylak, Tadeusz Żaczek, Henryk Zasępa oraz Agnieszka Pawłowska-Kalinowska, a także Burmistrz Miasta Łowicza Mariusz Siewiera. każdy z przybyłych na dzisiejszą premierę autorów po krótce wprowadził słuchaczy w kulisy powstania swojego tekstu, inspiracje do jego napisania, czy też źródła, na których się opierał.

 Redaktorzy wydawnictwa żywią nadzieję, że zamieszczone w nim artykuły zainteresują wielu ludzi, a szczególnie tych, którym bliskie są dzieje naszej Małej Ojczyzny. Przygotowany przez nich tom wyróżnia się nie tylko rekordową liczbą autorów, którzy zechcieli złożyć do druku swoje opracowania, ale również zróżnicowaniem tematycznym publikacji. Obok bowiem artykułów stricte naukowych, zamieścili w nim teksty o charakterze popularnym, takie jak wspomnienia, biografie, omówienia wystaw i prezentacji.

            Układ treści XIX tomu „Roczników” nie odbiega od zaproponowanego w poprzednich  wydaniach. Dział artykułów otwiera tekst Konrada Czernielewskiego, znawcy militariów i wojskowości, będący drugą częścią dziejów 10 pp, przedstawionych w ubiegłorocznym tomie. Omówiony w nim został okres stacjonowania pułku w Łowiczu od 1921 roku, sylwetki jego dowódców, a także udział w życiu społecznym i kulturalnym miasta. Autorem kolejnego artykułu jest ks. dr Piotr Kaczmarek, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Łowiczu, który omawia kadrę formatorów i wykładowców łowickiej uczelni w latach 1992-2023. Zamyka ten dział artykuł członka zarządu ŁTPN Zdzisława Kryściaka i jego żony Anety barwnie opowiadający o zasłużonej dla Łowicza rodzinie Bergerów z przełomu XIX i XX wieku.

            W dziale przyczynkarskim proponowane są trzy artykuły. Działalność prymasa Jana Wężyka (1575-1638) jako mecenasa sztuki i bibliofila omawia Marianna Czapnik, starszy kustosz dypl. w Gabinecie Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Do poznania relacji ze śledztwa w sprawie powojennych losów Kazimierza Kobiereckiego, jednego z najbardziej znanych zdrajców łowickiego podziemia AK, zaprasza z kolei dr Tomasz Kłos, wykładowca prawa na Uniwersytecie Łódzkim. Bogato udokumentowany jest też artykuł Krzysztofa Protekty, przedstawiający dramatyczne losy swych krewnych podczas II wojny światowej.

            W dziale biograficznym znalazły się artykuły, które przybliżają postacie dwóch wybitnych duchownych z naszego regionu. Pierwszy to szkic Krzysztofa Miklasa poświęcony urodzonemu w Kompinie księdzu biskupowi Władysławowi Miziołkowi, przygotowany z okazji przypadającej w 2024 roku 110. rocznicy urodzin i 25. rocznicy jego śmierci. W drugim z artykułów Aleksander Niebudek odkrywa sylwetkę i losy łowiczanina, księdza Stefana Wysockiego, kapelana Szarych Szeregów, uczestnika akcji odbicia więźniów z więzienia przy ul. Kurkowej 8 marca 1945 roku.

            Redaktorzy periodyku sięgnęli ponownie po archiwalne źródła z dziejów Łowicza. Z zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie Marek Wojtylak prezentuje opis Łowicza z 1777 r., będący częścią inwentarza dóbr księstwa łowickiego, który sporządził po śmierci prymasa Polski Gabriela Podoskiego administrator dób księstwa i dziekan kapituły gnieźnieńskiej Teodor Gabriel Siemieński. Podaje on m.in. szczegółowe informacje o najważniejszych budowlach w mieście, miejscach targowych, stanie kamienic i domów mieszczan, pustych placach oraz zajęciach ludności. Na końcu wymienia jarmarki, cechy i konfraternie oraz wszelkie obciążenia, które miasto Łowicz było zobowiązane składać do skarbu arcybiskupiego i koronnego.

            Bardzo ciekawie prezentuje się w wydawnictwie dział wspomnieniowy. Otwiera go artykuł Zbigniewa Adamasa, poświęcony rodzinie Adamasów z Blichu. Autor na wstępie charakteryzuje gospodarstwo rolne swoich pradziadków, a następnie przechodzi do opowieści o losach ich najstarszego syna Franciszka oraz najmłodszego Mieczysława, który przejął schedę po rodzicach. Polecamy również bogate w szczegóły wspomnienie o dziejach zasłużonej dla Łowicza rodzinie Pągowskich, którą przygotował Zbigniew Tomasz Pągowski. Autor podąża w nim śladami swego rodu, wywodzącego się z ziemi sieradzkiej, który sięga XIV wieku. Dalej przedstawia losy rodu Pągowskich z Sulmierzyc, których potomkowie osiedli w Łowiczu, i kreśli osobno portrety: swego ojca Zdzisława oraz jego braci Zygmunta, Stefana i Ryszarda.

            W XIX tomie „Roczników” powrócono po dłuższej przerwie do działu dotyczącego dziejów łowickiego szkolnictwa. Prezentowane są w nim artykuły Henryka Zasępy i Marzeny Kozaneckiej-Zwierz o wystawach zorganizowanych w roku ubiegłym w Miejskiej Bibliotece im. A.K. Cebrowskiego w Łowiczu: pierwszej poświęconej publikacjom łowickich szkół, drugiej zaś odnoszącej się do wydawnictw najstarszych szkół w Polsce. Zamyka ten dział artykuł trzech autorów: Tadeusza Żaczka, Wojciecha Świątkowskiego i Krzysztofa Zwolińskiego na temat kształcenia w zawodzie koszykarz-plecionkarz w Centrum Kształcenia Ustawicznego Województwa Łódzkiego w Łowiczu przy ul. Ułańskiej.

            Tradycyjnie już na końcu zamieszczono kronikę wydarzeń kulturalnych w mieście za 2021 roku w opracowaniu Jacka Rybusa oraz kronikę działalności Łowickiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Rada Redakcyjna „Roczników Łowickich” serdecznie dziękowała za pomoc w ich wydaniu władzom miasta. Osobne podziękowania skierowali do autorów, wdzięczni za przekazanie artykułów i współpracę oraz Pani Agnieszce Pawłowskiej-Kalinowskiej, bez której wydanie tego tomu nie byłoby możliwe.