Żywność liofilizowana - czy warto ją jeść?

Żywność liofilizowana, czyli jaka?

Czym jest żywność liofilizowana? Aby odpowiedzieć na to pytanie, najprościej będzie zacząć od wytłumaczenia, czym właściwie jest liofilizowanie. Polega ono na suszeniu przez zamrożenie w specjalistycznych urządzeniach, zwanych liofilizatorami. Choć mrożenie od suszenia teoretycznie różni się, i to diametralnie, to w istocie rzeczywiście mamy do czynienia z odpowiednim suszeniem żywności poprzez usunięcie z niej wody, a proces ten zachodzi w specjalnych warunkach, czyli w niskiej temperaturze i pod niskim ciśnieniem. Najpierw jedzenie mrozi się do temperatury około - 40 st C. Mrożenie musi następować w błyskawicznym tempie, inaczej powstanie ryzyko pojawienia się na żywności zbyt wielkich kryształów lodu, a jest to przy liofilizowaniu niekorzystne zjawisko, które może obniżyć jakość efektu końcowego. Po szybkim osiągnięciu odpowiedniej, mroźnej temperatury, następuje osuszanie produktu z wody poprzez jej odparowywanie w warunkach próżniowych. Takie warunki sprawiają, że woda nie skrapla się, lecz od razu przemienia w gaz, czyli parę wodną. Kiedy większość wody zostaje w ten sposób z produktu usunięta, przechodzi się do końcowego dosuszania i liofilizowanie dobiega końca. Finalnie mamy do czynienia z produktem z wysuszonym, o zmniejszonej wadze i objętości, a jednocześnie w sposób naturalny zakonserwowanym i nie pozbawionym cennych składników odżywczych. Wystarczy odrobina wilgoci - zalanie np. liofilizowanych owoców odrobiną ciepłej wody - aby otrzymać produkt o pierwotnym smaku i aromacie, a także zachowujący w sobie wszystkie witaminy.

W jakim celu wysusza się produkty przez liofilizowanie?

Metoda ta umożliwia bardzo długie przechowywanie żywności w temperaturze pokojowej bez ryzyka, że popsuje się, zgnije lub ulegnie innemu rodzajowi niezdatności do spożycia. Jeżeli z produktów usunięta zostanie woda, to pociąga to za sobą brak warunków do rozwoju bakterii lub takich enzymów, które przyczyniają się do rozkładu żywności. Można powiedzieć, że to nowoczesna, naturalna metoda na konserwację jedzenia, po której każdy rodzaj żywności - a w szczególności owoce i warzywa, w których najwięcej jest witamin i składników mineralnych - zachowują wszystkie swoje walory odżywcze. Świeże owoce sezonowe są przepyszne i z pewnością warto uwzględnić je w swojej diecie. Oprócz tego jednak, paczka liofilizowanych wiśni, moreli czy truskawek, czekająca w szufladzie, niejednokrotnie pomoże w sytuacji, kiedy świeżych składników brakuje. Wsypane do jogurtu czy owsianki spełnią swoją rolę równie dobrze, jak owoce świeże.

Liofilizowanie żywności a przemysł gastronomiczny

Suszenie żywności poprzez wykorzystanie metody liofilizowania z pewnością docenia branża gastronomiczna. Pozbawione wody produkty można przechowywać poza warunkami chłodniczymi, co z punktu widzenia logistyki, nie jest bez znaczenia. Produkty liofilizowane zajmują też mniej miejsca (wytrącenie wody zmniejsza objętość) i są lżejsze. W przypadku, kiedy catering dietetyczny w menu zawiera liofilizowane owoce, prawdopodobnie opakowanie z posiłkiem będzie ważyć mniej, a więc będzie wygodniejsze w transporcie, niż zawierające świeże cząstki brzoskwini, kilkaset gramów truskawek itd. Cateringi korzystają z tego rodzaju owoców i warzyw poza sezonem. Liofilizowane mięso, makaron czy grzyby z kolei przydają się, kiedy nie ma możliwości przyrządzić pełnego dania ze świeżych składników, np. na obozie, wyjeździe, w warunkach polowych.

Warto czy nie warto?

To, czy warto spożywać produkty liofilizowane zależy od tego, czy mamy dostęp do żywności świeżej i czy mamy realną możliwość gotowania. W sezonie letnim, kiedy targi pełne są świeżych składników, nie ma większego sensu sięganie po te liofilizowane. Jeśli jednak pora roku nie sprzyja lub nie mamy warunków na to, by gotować od podstaw - przebywamy w podróży, w ekstremalnie trudnych warunkach itp., żywność po obróbce z wykorzystaniem liofilizacji może zastąpić nawet pełen posiłek.