Jak zajmować się osobą chorą - leżącą?

Przewlekła choroba może przysporzyć wielu problemów nie tylko samemu pacjentowi, ale także jego rodzinie i opiekunom. Jednocześnie to właśnie fachowe zajmowanie się osobą leżącą jest jednym z głównych czynników, wspierających jej szybki powrót do zdrowia, a w sytuacjach nie rokujących, stanowi ostatni akt miłości i przywiązania, jaki możemy podarować odchodzącemu bliskiemu. Zapoznanie się z procedurami prawidłowej opieki nad pacjentem ma więc naprawdę ogromne znaczenie. Sprawdź, jakie są podstawy zajmowania się chorym leżącym.

Czynności higieniczne i pielęgnacyjne – jak przeprowadzić je sprawnie?

Najbardziej problematyczne, zwłaszcza na początku procesu opieki, jest dbanie o higienę chorego. Jeśli pacjent jest świadomy, skrępowanie może dotyczyć obu stron. Rozwiązaniem jest podejście zadaniowe – mycie dorosłego nie różni się przecież od mycia dziecka. Najważniejsze jest zadbanie o delikatne, hipoalergiczne środki higieniczne. Bardzo przydatne są również nawilżane chusteczki (dostępne tutaj: https://eplaster.pl/pl/c/Chusteczki-nawilzane/193), dzięki którym nie zawsze trzeba transportować chorego do łazienki.

Mikcja i defekacja u osób leżących – co trzeba wiedzieć?

Chorzy leżący, u których funkcje fizjologiczne przebiegają prawidłowo, najczęściej korzystają z pieluch lub pieluchomajtek. W takiej sytuacji najważniejsze jest częste mycie a następnie nawilżanie skóry, aby nie dopuścić do powstawania odparzeń i podrażnień. Jeśli chory jest świadomy, można również zdecydować się na basen i kaczkę. W części przypadków pacjent będzie miał założony cewnik i/lub stomię. Podczas zmieniania worków kluczowe znaczenie ma zachowanie sterylności i dokładna dezynfekcja.

Profilaktyka odleżyn – o czym pamiętać?

Ogromnym problemem pacjentów długotrwale leżących, jest powstawanie odleżyn. To trudne w leczeniu owrzodzenia, które pojawiają się na skutek nacisku na tkankę (np. na potylicy, na pośladkach). Aby im zapobiegać, należy wielokrotnie w ciągu dnia obracać chorego, a także przykładać uwagę do higieny (np. bardzo starannie osuszać skórę po myciu i stosować kosmetyki nawilżające), jak również do warunków w łóżku (wskazana jest delikatna pościel i piżama, bez fałdek i zagnieceń). Jeśli natomiast odleżyny już powstały, nie można dopuszczać do ich rozwoju. Pomocne będą specjalistyczne plastry, wspierające proces gojenia.

Fizjoterapia ruchowa – dlaczego jest potrzebna?

Bardzo często pacjent leżący ma szansę na odzyskanie zdrowia – przynajmniej częściowo. To wtedy szczególnie istotna jest regularna fizjoterapia, zapobiegająca zanikowi i przykurczom mięśni. Ale nawet chory nierokujący nie może być pozbawiony ruchu – taka sytuacja znacznie zwiększa ryzyko tworzenia się niebezpiecznych dla życia zakrzepów. Można skorzystać z pomocy profesjonalnego fizjoterapeuty, albo przeprowadzać rehabilitację osobiście, po odbyciu stosownego instruktażu.

Fizjoterapia oddechowa – co oznacza?

Równie istotna dla pacjentów leżących jest fizjoterapia oddechowa. Polega ona na wykonywaniu czynności mających utrzymać funkcje układu oddechowego. Jeśli pacjent jest świadomy, zaleca się mu szereg ćwiczeń, wspierających płuca, które są wówczas w stanie łatwiej poradzić sobie z usuwaniem flegmy. W przypadku chorych całkowicie unieruchomionych lub nieświadomych, potrzebne będzie regularne odsysanie flegmy i śliny za pomocą specjalnego urządzenia.

Pomiar parametrów życiowych – jakie urządzenia się sprawdzą?

O chorego w szpitalu dba personel medyczny. W domu tę rolę musi przejąć rodzina. Aby wiedzieć, kiedy zwrócić się o pomoc do lekarza, konieczne jest monitorowanie podstawowych parametrów. Na szczęście służące do tego urządzenia są łatwe w obsłudze i przystępne cenowo. Należy mierzyć tętno, ciśnienie, saturację, temperaturę i poziom cukru. W przypadku poszczególnych chorych, parametrów do pomiaru może być więcej (np. wizualna ocena moczu w worku przy pacjentach cewnikowanych).

Wsparcie psychiczne i emocjonalne – dlaczego nie wolno o nim zapominać?

Dla świadomego pacjenta leżącego, jego sytuacja może być źródłem obniżenia nastroju, aż do depresji. Poza dbaniem o organizm, trzeba również zatroszczyć się o psychikę. Kluczowe jest wsparcie ze strony rodziny, ale niejednokrotnie potrzebna będzie również pomoc specjalisty – psychologa, psychoterapeuty a nawet psychiatry.

Pamiętaj, że informacje o szczegółach postępowania z chorym leżącym, należy czerpać przede wszystkim od jego lekarza prowadzącego. Stan poszczególnych pacjentów może się mocno różnić, stąd liczne odmienności będą dotyczyć również sposobu opieki. Na pewno w każdej sytuacji przyda się cierpliwość, świadomość i empatia.