Automatyzacja produkcji – fundament przemysłu 4.0

W dobie gwałtownego rozwoju technologii, automatyzacja produkcji stała się kluczowym czynnikiem zwiększającym konkurencyjność firm przemysłowych. Dzięki wdrożeniu systemów SCADA i MES, zakłady mogą osiągać wyższy poziom wydajności, obniżać koszty i podnosić jakość produktów.

Zrozumienie automatyzacji produkcji

Automatyzacja to proces zastępowania lub wspierania pracy ludzkiej zaawansowanymi maszynami i oprogramowaniem. Wykorzystanie robotów i systemów sterowania umożliwia ciągłość produkcji, minimalizację błędów i optymalizację kosztów, co przekłada się na bardziej stabilne procesy przemysłowe.

SCADA – system nadzoru i akwizycji danych

SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) to zaawansowane narzędzie do zbierania danych w czasie rzeczywistym i sterowania maszynami. Dzięki niemu operatorzy zyskują wgląd w parametry produkcji oraz mogą szybko reagować na awarie i odchylenia - czytamy na scada-mes.com. Przykładowo Proficy iFIX 2024, popularne w Polsce i na świecie, oferuje m.in. webowy dostęp oraz szybsze generowanie alarmów – bez dodatkowych opłat licencyjnych.

MES – zarządzanie produkcją

MES (Manufacturing Execution System) integruje dane z produkcji w jedno miejsce, wspierając planowanie, kontrolę jakości oraz analizę metryk jak OEE czy czasu cyklu. Dzięki MES firmy mogą skrócić czas cyklu nawet o 45 %, ograniczyć wprowadzanie danych ręcznie o 75 % i zwiększyć wydajność poprzez redukcję błędów nawet o 15 % .

Zalety automatyzacji

• Ciągłość pracy maszyn, co przekłada się na wyższą wydajność
• Wczesne wykrywanie defektów i szybka reakcja dzięki systemom monitoringu
• Zredukowane koszty operacyjne i straty materiałowe
• Pełna kontrola nad procesami produkcyjnymi w czasie rzeczywistym

Koszty wdrożenia systemów

Koszty wdrożenia różnią się znacząco w zależności od potrzeb przedsiębiorstwa:

SCADA

• Podstawowa licencja SCADA (np. Proficy iFIX) może kosztować od 10 000 zł, ale dzięki nowym wersjom (Operations Hub w pakiecie) można uniknąć kosztów dodatkowych.

MES

• Wdrożenie MES to inwestycja od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych
• W przedsiębiorstwach średnich-wielkich koszty zaczynają się od ~50 000 zł i mogą osiągnąć zakres 300 000–500 000 zł, zależnie od zakresu i integracji licznych procesów
• Opłacalność zazwyczaj osiągana jest w ciągu 12–14 miesięcy dzięki oszczędnościom i wydajności

Etapy wdrożenia

• Analiza potrzeb – inwentaryzacja urządzeń i procesów
• Dobór odpowiednich systemów SCADA i MES
• Implementacja – konfiguracja i integracja z istniejącą infrastrukturą
• Szkolenie personelu – konieczne dla efektywnego korzystania z nowych systemów
• Monitoring i optymalizacja – ciągłe doskonalenie procesów

Wnioski

Automatyzacja produkcji to inwestycja przynosząca wymierne efekty: większa konkurencyjność, jakość i kontrola. Pomimo kosztów wdrożenia, roczne oszczędności i szybki zwrot inwestycji czynią ją strategicznym krokiem w przyszłość. Warto traktować ten proces jako inwestycję w efektywność, nie tylko w nowoczesność.