U dzieci często występują wady wzroku - krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm. Wady wzroku u dzieci pogarszają ostrość widzenia i wymagają odpowiedniej korekcji okularowej lub za pomocą soczewek kontaktowych.
Innym występującym u dzieci problemem jest zez, czyli nieodpowiednie ustawienie gałek ocznych względem obserwowanego obiektu. Może on być stały (czyli widoczny cały czas) lub okresowy (np. pojawia się w stresujących sytuacjach, w czasie choroby). Zez może wymagać korekcji okularowej, działań zachowawczych w postaci ćwiczeń, a niekiedy operacji.
Inną nieprawidłowością jaka może pojawić się u dzieci jest niedowidzenie. Niedowidzenie to pogorszenie ostrości widzenia w oku, bez widocznej przyczyny (tzn. nie stwierdza się choroby oka), które jest obecne również po skorygowaniu wady wzroku. Niedowidzenie u dziecka trudno wykryć bez badania wzroku - dziecko może doskonale sobie radzić i normalnie funkcjonować, używając lepiej widzącego oka.
Problemy wzrokowe u dzieci to nie tylko wady wzroku, ale także zaburzenia funkcji wzrokowych. Wyróżniamy zaburzenia percepcji wzrokowej, ruchów oczu, akomodacji i zaburzenia widzenia obuocznego. Nieprawidłowości w zakresie funkcji wzrokowych powodują trudności w codziennym funkcjonowaniu dziecka. Zaburzenia akomodacji mogą powodować np. senność w trakcie czytania czy dyskomfort w postaci uczucia napięcia i zmęczenia wzroku. Z kolei nieprawidłowości w ruchach oczu wiążą się z trudnościami z czytaniem i pisaniem, np. gubieniem tekstu podczas czytania. Problemy te można zniwelować wprowadzając najczęściej odpowiednie ćwiczenia wzrokowe.
mrużenie oczu
przybliżanie się do książki, ekranu telewizora
unikanie czynności w bliskiej odległości (np. czytania)
przechylanie, obracanie głowy
zamykanie lub zasłanianie jednego oka
potykanie się, wpadanie na meble
niechęć do nauki
problem ze skupieniem uwagi podczas czytania
problemy z oceną odległości, łapaniem piłki
Ponadto starsze dzieci mogą zgłaszać, że mają bóle głowy, bóle i uczucie napięcia w okolicach oczu.
Problemy z widzeniem można zaobserwować już u niemowląt. Do nieprawidłowych dolegliwości ze strony układu wzrokowego możemy zaliczyć częste łzawienie i ropienie oczu. Niepokojącym objawem jest brak zainteresowania zabawkami i innymi przedmiotami w polu widzenia oraz uciskanie i pocieranie oczu przez dziecko.
Regularne badania wzroku są bardzo ważne, aby wcześnie wykryć problemy wzrokowe i wdrożyć odpowiednie postępowanie. Dzieci mogą nie zgłaszać, że widzą źle. Niektóre wady wzroku czy choroby oczu mogą przebiegać, przynajmniej początkowo, bez objawów. Dlatego nawet przy braku symptomów i sygnałów ze strony dziecka, które świadczyłyby o problemach ze wzrokiem, warto regularnie wykonywać badania wzroku. Pierwsze badanie wzroku dziecka należy wykonać już w pierwszym roku życia, zwłaszcza jeśli w rodzinie występują wady wzroku, zez lub choroby oczu. Kolejne badania warto wykonywać co 1-2 lata. Bardzo ważne jest badanie wzroku u dziecka w wieku 5-6 lat, czyli przed pójściem do szkoły.
W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów, wspomnianych wcześniej, warto jak najszybciej udać się na badanie wzroku.
Nie wszystkie dolegliwości pojawiające się u dzieci, będą jednoznacznie świadczyć o problemach z widzeniem. O ile mrużenie oczu czy przybliżanie się do telewizora, może zasugerować rodzicom konieczność wykonania badania wzroku u dziecka. To inne objawy, np. niechęć do nauki czy bóle głowy, już niekoniecznie. Dlatego badania wzroku najlepiej wykonywać regularnie, najlepiej raz w roku. Warto też skonsultować ze specjalistą wszelkie trudności w codziennym funkcjonowaniu i trudności w nauce u dziecka.