Jak spisać ugodę o zachowek?

Ugoda niemal zawsze okazuje się dla stron korzystniejsza od orzeczenia sądowego. Dotyczy to również egzekwowania prawa do zachowku poprzez spisanie umowy, zgodnie z którą podmiot zobowiązany do zachowku zgadza się przekazać określoną sumę pieniężną na rzecz podmiotu uprawnionego.

Ugodę o zachowek można zawrzeć zarówno przed wszczęciem postępowania sądowego, jak i na każdym etapie jego trwania.

W jakiej formie sporządzić ugodę o zachowek?

Ugoda o zachowek, czyli umowa dotycząca roszczeń o zachowek opiera się na tym, że zobowiązany deklaruje, iż dobrowolnie zapłaci uprawnionemu określoną sumę pieniężną w ramach zachowku.

Taką umowę można zawrzeć w dowolnej formie, jeśli dotyczy ona przeniesienia własności rzeczy ruchomych (również pieniędzy). Zaleca się jednak sporządzić ugodę w formie pisemnej dla celów dowodowych, czyli po to, aby udowodnić zawarcie porozumienia pomiędzy stronami.

Niekiedy ugoda o zachowek musi przyjmować nie tylko formę pisemną, ale nawet formę aktu notarialnego. Jest to konieczne w przypadku przenoszenia na uprawnionego własności nieruchomości.

Co powinna zawierać ugoda o zachowek?

Ugoda o zachowek to umowa, w której nie może zabraknąć takich danych jak:

• miejsce i termin sporządzenia dokumentu,
• dane spadkodawcy,
• dane stron ugody,
• ustalona kwota należna z tytułu zachowku,
• ustalona kwota, która zostanie przekazana uprawnionemu.

Ugoda może określać negatywne konsekwencje uchylania się od zapłaty, w tym na przykład oznaczenie odsetek za zwłokę.

Bardzo istotnym elementem takiego dokumentu jest natomiast ujęcie w nim specjalnej klauzuli, w której uprawniony przyznaje, że zawarta ugoda wyczerpuje “wszelkie roszczenia dotyczące zachowku po danym spadkodawcy”.

Bez takiej klauzuli lub w przypadku jej nieprawidłowego sformułowania osoba zobowiązana do zapłaty zachowku po zmarłym nie chroni się przed kolejnymi roszczeniami ze strony uprawnionego.

Ten może bowiem stwierdzić po pewnym czasie, że ugoda odnosiła się jedynie do części roszczeń w danej sprawie.

Dlaczego warto zawrzeć ugodę o zachowek?

Ugoda o zachowek z reguły dotyczy kwoty niższej niż w przypadku tej należnej na podstawie ustawy. Nie oznacza to jednak, że nie warto decydować się na takie rozwiązanie. Umowa o zachowek pozwala:

• zaoszczędzić ogromną ilość czasu - w ramach ugody zapłatę świadczenia można wynegocjować w ciągu kilku dni, a postępowanie sądowe trwa w takim przypadku dłużej niż rok (zazwyczaj),
• uniknąć stresu - sprawy sądowe zawsze są stresujące, natomiast wynegocjowanie ugody zapewnia komfort psychiczny,
• uniknąć pogorszenia relacji rodzinnych - sprawy sądowe są nie tylko stresujące, ale też nieprzyjemne i dla stron, i dla świadków, czyli innych członków rodziny,
• zaoszczędzić na kosztach sądowych związanych ze sprawą - zawarcie ugody nie wiąże się z opłatami, chyba że umowa jest spisywana w obecności notariusza.

Osoby, które zastanawiają się, czy warto spisać ugodę o zachowek, powinny na jednej szali postawić większe pieniądze, a na drugiej komfort psychiczny, dobre relacje rodzinne i oszczędność czasu oraz środków, jakie w innym wypadku trzeba wydać na pokrycie kosztów postępowania sądowego.