Które samorządy najbogatsze? Stryków blisko czołówki! Na którym miejscu Łowicz?

Na stronie internetowej pisma samorządu terytorialnego "Wspólnota" opublikowany został ranking najbogatszych samorządów terytorialnych w 2024, czyli roku, w którym rozpoczęła się kolejna kadencja samorządowa. Uwzględnia on również samorządy z naszego regionu. 

Które samorządy najbogatsze?

Na stronie internetowej pisma samorządu terytorialnego "Wspólnota" opublikowany został ranking najbogatszych samorządów terytorialnych w 2024, czyli roku, w którym rozpoczęła się kolejna kadencja samorządowa. Uwzględnia on również samorządy z naszego regionu.

Raport zawierający dane za 2024 rok został opublikowany w lipcu br. Punktem wyjścia do tegorocznych analiz była przyjęta pod koniec ubiegłego roku ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Jej zapisy zakładają bowiem naliczanie na samorządy podatku, który obliczany jest na podstawie faktycznych dochodów mieszkańców zamieszkujących teren danego samorządu terytorialnego bądź firm, które na jego terenie ulokowały swoje siedziby.

W efekcie przewidywania zakładały znaczące przetasowania w rankingowych tabelach, ponieważ nowy system naliczania podatku dla jednostek samorządu terytorialnego (JST), znacząco różni się od poprzedniego modelu. Podstawowa różnica polega na zastąpieniu modelu subwencji ogólnej: w nowym układzie potrzeby JST miały być finansowane w większości z ich środków własnych, przekazywanych przez płatników w formie podatków. Założeniem nowej ustawy jest bowiem wdrożenie w życie większej samodzielności finansowej samorządów. Służyć temu celowi mają bardziej przejrzysty podział środków oraz zwiększenie udziały podatków PIT i CIT w budżetach JST.

Jaka metodologia?

Metoda przyjmowana przy tworzeniu tego zestawienia od lat pozostaje taka sama. Ranking nie uwzględnia wpływów z tytułu dotacji celowych. Jak przekonują autorzy raportu wpływ wielkiej, jednorazowej dotacji inwestycyjnej, potrafi wywindować samorząd bardzo wysoko. - Jest to awans incydentalny i nie mający związku z z trwałym wzrostem zamożności budżetu - czytamy w raporcie.

Wzorem lat ubiegłych wpływy do budżetu z tego tytułu zostały skorygowane w sposób podwójny. Pierwszym sposobem jest nie uwzględnianie przy wyliczeniach składek przekazywanych przez samorządy na rzecz tzw. subwencji równoważącej. Potocznie nazywana jest ona podatkiem janosikowym. Po drugie zaś do kwot składających się na realne dochody JST doliczone zostały wskaźniki obrazujące skutki zmniejszenia stawek oraz ulgi i zwolnienia z podatków lokalnych. Powyższa poprawka ma zastosowanie wyłącznie w przypadku samorządów gminnych. Otrzymany łącznie dochód gminy dzielony jest przez liczbę ludności danej JST. Otrzymany w ten sposób iloraz do dochód na jednego mieszkańca per capita, który stanowi podstawową miarę rankingu zamożności JST.

Jak wypadają nasze samorządy?

Ranking przeprowadzony w ramach badania dwutygodnika "Wspólnota" jest bardzo szczegółowy. Obrazuje on zamożność na wszystkich szczeblach JST oraz zmiany jakie następowały w danych zestawieniach od 2019 roku.

 Jeśli chodzi o miasta wojewódzkie to Łódź stabilnie oscyluje w granicach 12. miejsca. Wyjątkiem był rok 2021, kiedy to stolica województwa łódzkiego przeskoczyła o jedną pozycję w górę, na 11. miejsce. Dochód na jednego mieszkańca Łodzi wynosił w 2024 8.475,10 złotych. Spośród miast wojewódzkich w 2024 niżej pod względem dochodów na jednego mieszkańca klasyfikowały się kolejno: Białystok, Szczecin, Lublin, Gorzów Wielkopolski, Bydgoszcz oraz Toruń. Liderem w tej statystyce niezmiennie pozostaje stolica kraju, Warszawa. Zaś jeśli chodzi o ranking całych województw to łódzkie, niestety od lat jest w ogonie stawki. W zeszłym roku nasze województwo uplasowało się na odległym 14. miejscu z dochodem na jednego mieszkańca na poziomie 615,59 złotych. 

 Zestawienie obejmuje również najbogatsze miasta powiatowe. W zestawieniu tych miast Łowicz zajął wysokie 44. miejsce z dochodem na mieszkańca na poziomie 6.120,20 złotych. Lepszym wynikiem może pochwalić się Kutno, ponieważ w tabeli miast powiatowych ulokowane zostało na 19. pozycji. Dochód per capita w stolicy powiatu kutnowskiego wynosi 6.703,32 złote.

Niżej uplasował się Zgierz. Z rezultatem 5.636,27 złotych zajął on w zestawieniu miast powiatowych 96. lokatę. 

4.777,23 złotych na mieszkańca i 253. miejsce: tak z kolei prezentuje się rezultat Brzezin. Na wyróżnienie w osobnej kategorii, czyli miasteczek zasługuje Stryków z 11. miejscem w Polsce i dochodem per capita na mieszkańca miasta w wysokości 10.557,37 złotych. Dla porównania Głowno zajęło odległe 592. miejsce, co stanowi najgorszy wynik w historii rankingu. Dochód na jednego mieszkańca tego miasta wynosi 4.907,99 złotych. Niewiele lepiej w tej grupie wypadł Żychlin. Miasteczko w powiecie kutnowskim zostało sklasyfikowane na pod koniec piątej setki, a dokładnie na 495. miejsce. Dochód na jednego mieszkańca Żychlina to średnio 5.120,46 złotych. 

Z kolei w zestawieniu wszystkich powiatów z całej Polski powiaty łowicki, zgierski oraz brzeziński nie znalazły się nawet w pierwszej setce. Zajęły one w 2024 roku odpowiednio: powiat łowicki - miejsce 127. (1.648,56 zł na mieszkańca), powiat brzeziński - miejsce 203. (1.472,16 zł na mieszkańca) oraz powiat zgierski - miejsce 269. (1.215,61 złotych). Wyjątkiem jest tutaj powiat kutnowski. Zajął on w rankingu "Wspólnoty" 40. miejsce z wynikiem 1.905,51 złotych na mieszkańca powiatu. To najlepszy wynik tego samorządu w dotychczas prowadzonych zestawieniach.

Warto odnotować, że zamożność powiatu łowickiego, zestawiając ją z danymi z kilku poprzednich lat, jest najwyższa od 2019 roku. Za to w przypadku powiatu brzezińskiego najgorszym rokiem był rok 2020, gdy w rankingu "Wspólnoty" zanotował on bardzo odległą 230. lokatę. Najgorzej spośród tych trzech powiatów wypadł powiat zgierski: to tylko o trzy pozycje wyżej od jego najsłabszego notowania z 2019 roku.   

Sytuacja w gminach

 Ranking obejmuje również gminy wiejskie. W tym przypadku od 2022 roku pierwsza trójka pozostaje niezmienna. W skład podium wchodzą dwie gminy z województwa łódzkiego. Jego najwyższy stopień od lat zajmuje gmina Kleszczów. Gmina ta może pochwalić się astronomiczną kwotą 35.603,05 złotych na jednego mieszkańca. Jest to wynik opłat, jakie otrzymuje z tytułu szkód górniczych (kopalnia węgla brunatnego).

Na najniższym stopniu podium znajduje się druga z gmin z województwa łódzkiego, którą są Sulmierzyce. W tej gminie dochód per capita na jej jednego obywatela wynosi 15.351,81 złotego. Podium uzupełnia wicelider z województwa zachodnio pomorskiego, czyli gmina Rewal. Tam dochód na jednego mieszkańca to kwota rzędu 20.896,63 złote. Ranking obejmuje łącznie 1.464 gminy wiejskie.

Jak na tym tle prezentują się gminy z powiatów łowickiego oraz części zgierskiego, brzezińskiego, kutnowskiego, gostynińskiego oraz skierniewickiego?

Najlepszym wynikiem w rankingu "Wspólnoty" spośród gmin powiatu łowickiego może pochwalić się gmina Łyszkowice, która zajęła w skali kraju 298. lokatę z wynikiem 5.986,14 złote na mieszkańca. Na dalszych pozycjach uplasowały się: gmina Łowicz - 325. miejsce z dochodem na mieszkańca w wysokości 5.925,64 zł; gmina Zduny - 5.805,26 zł/mieszkańca (380. miejsce); gmina Bielawy - 5.685,25 zł/mieszkańca (463. miejsce); gmina Nieborów - 5.550,99 zł/mieszkańca (579. miejsce); gmina Domaniewice - 5.546,13 zł/mieszkańca (582. miejsce); gmina Kocierzew Południowy - 5.150,22 zł/mieszkańca (1013 miejsce); gmina Chąśno - 5.135,69 zł/mieszkańca (1032 miejsce).

Z kolei w części powiatu zgierskiego gmina Głowno odnotowała wynik 5.242,41 zł/mieszkańca. Efektem tego jest 914. miejsce w zestawieniu.  

W gminie Dmosin położonej w powiecie brzezińskim dochód per capita wyniósł 5.363,72 zł/mieszkańca. Dało to gminie 770. miejsce w zestawieniu gmin wiejskich.

Spośród gmin powiatu kutnowskiego, na których ukazuje się NŁ, najlepszym wynikiem może poszczycić się gmina Oporów. Zajęła ona 391. miejsce z dochodem na mieszkańca w wysokości 5.778,18 złotych. Bardziej odległą lokatę zajęła gmina Bedlno. Z wynikiem 5.519,47 zł/mieszkańca zajęła ona 608. miejsce w rankingu. Za to gmina Kutno odnotowała odległą 1004 pozycję z dochodem 5.159,24 zł/mieszkańca.

Z kolei w powiecie gostynińskim nasze zainteresowanie skierowało się ku gminie Pacyna. Zajęła ona najniższe spośród naszych gmin miejsce, a dokładnie 1360. Dochód na jednego mieszkańca w tej gminie to 4.751,86 złotych.