Zapalenie mięśnia serca w COVID-19

Częstość zmian

Ciężko na podstawie dostępnych badań jednoznacznie ustosunkować się do roli echo serca w diagnostyce uszkodzenia mięśnia sercowego w przebiegu COVID. Wyniki pierwszych badań sugerują, że echo serca jest jednym z parametrów pomagających ocenić prognozę. W prospektywnym badaniu wieloośrodkowym wykonano echo serca u pacjentów prawdopodobnym lub potwierdzonym laboratoryjnie COVID-19 w okresie od 3 do 20 kwietnia 2020 r. Do badania włączono 1216 pacjentów (średnia wieku 62 lata, 70% mężczyzn) z 69 krajów na sześciu kontynentach. Ogółem u 667 (55%) pacjentów stwierdzono nieprawidłowe echo serca. Nieprawidłowości lewej i prawej komory odnotowano odpowiednio u 479 (39%) i 397 (33%) pacjentów, u 36 zaobserwowano zawał serca (3%), a zapalenie mięśnia sercowego u 35 pacjentów (3%). Ciężką dysfunkcję komór lub tamponadę stwierdzono u 182 (15%) pacjentów. U osób bez wcześniejszej choroby serca (n = 901) echokardiogram był nieprawidłowy u 46%.

Echo serca

Zapalenie mięśnia sercowego w echo serca może dawać zmiany, które często trudno jest odróżnić od tych, które zostały spowodowane chorobami współistniejącymi. Do charakterystycznych zmian w echo serca, które występują w przebiegu zapalenia mięśnia sercowego wywołanego COVID należą:

• zmniejszona frakcja wyrzutowa lewej komory;
• uogólniona hipokineza lewej komory
• miejscowe zaburzenia ruchów ścian serca
• poszerzenie i/lub zmiany przerostowe prawej komory spowodowane hipoksją i zwiększonym oporem w płucach

Echokardiografia przezklatkowa może pomóc wykluczyć inne przyczyny niewydolności serca, takie jak zawał mięśnia sercowego i wady zastawkowe serca.

Echo serca jako czynnik prognostyczny

Echo serca może być jednym z czynników warunkujących rokowanie. Podwyższone biomarkery uszkodzenia mięśnia sercowego i stresu, takie jak troponina sercowa i jedna z frakcji peptydu natriuretycznego oraz niższa frakcja wyrzutowa lewej komory były związane z gorszym rokowaniem. Echokardiografia zmieniła postępowanie terapeutyczne u 16- 33% pacjentów. W badaniu echokardiograficznym wyższe skurczowe ciśnienie w tętnicy płucnej i obecność skrzepów w sercu były najczęściej związane ze zmianami leczenia pacjentów z dolegliwościami sercowymi w przebiegu COVID.

Kliniczne podejrzenie zapalenie mięśnia sercowego jest rzadką przyczyną uszkodzenia mięśnia sercowego, ma niejednorodne objawy i jest prawdopodobnie niedodiagnozowane u krytycznie chorych pacjentów z COVID-19. Przy klinicznym podejrzeniu zapalenia mięśnia sercowego rekomenduje się m.in. wykonanie echo serca, które jest pomocne zarówno w diagnostyce, jak i w monitoringu.